ԵՐԵՎԱՆ, 8 ՀՈՒՆՎԱՐԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ

• Առէ՛ք տղաք, առէ՛ք այս հաւկիթներով հաւկթամարտ խաղացէք:

Տղաքը թէեւ անծանօթ, սակայն ամչկոտ՝ կը նային երեսս: Կը հասկնամ, թէ խստիւ պատուիրուած են, որ օտարէ մը ոչ մէկ բան առնեն:

Ս. Զատիկ է: Կը հետեւիմ Խոր վիրապի Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ զատկուան արարողութեան: Վերջանալու վրայ է արարողութիւնը եւ թափօրը պիտի շրջի եկեղեցւոյ համալիրին մէջ:

Վարը՝ լարախաղացը կը քալէ թելին վրայ: Աղաւնիներ կը թռին: Նուագածուները երաժշտութիւն կը հրամցնեն ուխտաւոր ժողովուրդին: Տօնակատարութիւն մը կայ, այո՛, տօնական օր է. տարբեր ուրախութիւն մը կը տիրէ: Մարդիկ շարան-շարան  ծնողներով, զաւակներով վեր կը բարձրանան սանդուխներէն դէպի եկեղեցի՝  կատարելու իրենց ուխտը, այն սուրբին՝ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչին: Ես ալ սանդուխներէն վեր բարձրանալու պահուն կը մտածեմ, որ ինչպէս Յիսուս Քրիստոս խաչուեցաւ մարդոց մեղքերուն թողութեան համար, ս. Գրիգորն ալ բազում տարիներ Խոր վիրապին մէջ մնաց քրիստոնէութեան համար: Այս մտածողութեամբ գլուխս վեր կը բարձրացնեմ եւ կը տեսնեմ վեհապանծ Արարատ լեռը, որ ըլլայ մշուշոտ, պայծառ, ալեւոր եւ կամ խաղաղ՝ իր սուրբ աչքով կը հսկէ սուրբ երկիր՝ Հայաստանը:

Դողդոջուն ձեռքերով կը մօտենամ խորանին եւ կողովին մէջէն կ'առնեմ երկու հաւկիթ եւ շաքարներ: Թափօրը կ'ուղղուի բակ. ժողովուրդը կը խուժէ առաջ՝ համբուրելու համար խաչը: Երիտասարդ քահանան բոլորին շրթունքներուն, տղոց գլխուն, ճակտին, մազերուն կը քսէ խաչը, որուն ոսկեզօծ նշոյլները կը ցոլանան բոլորիս դէմքին վրայ եւ կը խառնուին խունկին ծուէններուն:

Շաքարները կու տամ տղոց, եւ կը ժպտինք իրարու: Պահ մը կը փափաքիմ զանոնք սեղմել գրկիս մէջ. այն մարմինները, որոնք ծնունդ առած են հայրենի հողէն ու դրոշմուած են հողին համովը, բոյրովը, նեկտարովը, հոգիովը, շունչովը...

• Քուրի՛կ ջան, էսօր մեր գեղը մեզի հիւր եղէ՛ք:

Ինքնաշարժը ճամբայ կ'ելլէ դէպի մօտակայ գիւղը: Մթնոլորտին խաղաղութեան մէջ, սարերու կողքին այգիներ  կանաչեր են: Անոնց հետ պիտի ճաշակեմ զատկուան ընթրիքը:

Կու գան խնամիները, դուռ-դրացիք: Հաւկթամարտ կը խաղանք: Քոնիակի շիշերը կը բացուին. կը կոնծենք բաժակները եւ սեղան կը նստինք: Ինչե՜ր չկան... չիր ու չամիչ, կանաչեղէններ, կարմիր հաւկիթներ... Կը նստիմ պապիկին քովը որպէս հիւր, հիւր մը, որ  հեռուներէն եկած է: Հիւր մը, որ պատրաստ է լսելու, թէ պապիկը ինչպիսի՞ պայքար մղած է իր գերդաստանը վերականգնելու եւ զօրացնելու իր թոռնիկները, որ նախնիներու մոխիրներէն ծնած են:

• Մեր կենացը, ձեր կենացը..., թոռներուն կենացը, ցաւ ու զրկանք չտեսնեն եւ գալ տարուան արժանի ըլլանք:

Շամփուրներու վրայ շարուած խորովածները կը սրեն ախորժակը, հապա տաք-տաք թոնիրէն ելած լավա՜շը եւ խորոված կարտոֆիլնե՜րը... Կը ճաշակենք. մինչեւ իսկ մատներս... քոնիակները կը ճնկենք: Երիտասարդ մը կ'առնէ իր  ձեռնադաշնակը.

Սեղանն է առատ/ Դիմացն Արարատ...

Լցրեք ընկերներ/ Բաշակները լի/ Մեր հայոց գինին/ Մեզ անուշ լինի...

Կը պարենք... կը խնդանք եւ չեմ ուզեր, որ ժամացոյցին սլաքները դառնան: Ժամանակը սառէր ու կանգնէ՜ր...

Վերադարձի ժամն է: Գիւղի երիտասարդներէն մէկը զիս ինքնաշարժով պիտի հասցնէ կեդրոն՝ Երեւան քաղաք: Կ'ողջագուրուիմ բոլորին հետ, հարազատ պահեր, որոնց հրաժեշտ կու տամ: Ժամանակի անսահմանութեան մէջ, պահ մը, տեղ՝ նախապէս ճանչցե՞ր էի զանոնք: Կը փաթթուիմ տղոց՝ զսպելով արցունքներս, անոնք ալ կը փաթթուին մէջքիս չորս կողմէ:

Ինքնաշարժը ճամբայ կ'առնէ: Ետեւը կը մնայ Արարատը, Խոր վիրապը, սարերն ու արտերը, այգիները: Գիւղին քարքարոտ ճամբան կը վերջանայ, ու կը կապուինք մայրուղիին: Արցունքներս կուտակուած են աչքերուս ծայրը՝ հոսելու պատրաստ:   

Երիտասարդին կ'ըսեմ, որ միացնէ ձայնասփիւռը.

• Քելե’ լաո, քելե’ երթանք մըր էրգի՜ր...

Կը խնդրեմ, որ պահ մը կենանք: Վար կ'իջնեմ ինքնաշարժէն, թեւերս կը բանամ երկու կողմ ու կը պոռամ դէպի սարեր.

Քելէ՜ լաօ, երթանք մեր երկի՜ր...

Սույն պատմությունը հրապարակվել է «Մեկ անգամ Հայաստանում» մրցույթի շրջանակներում:

Մրցույթին կարող եք մասնակցել և Դուք, մանրամասներին ծանոթանալու համար խնդրում ենք անցնել հետևյալ հղումով:

«Մեկ անգամ Հայաստանում» մրցույթի շրջանակում ներկայացված պատմություններում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին և կարող են չհամընկնել «Արմենպրես»-ի տեսակետներին: