Vana Gölü'nün Aկhtamar Adası'ndaki Surp Haç Ermeni Kilisesi'nde 11. ayin düzenlendi. Geçen yılın aksine bu ayin daha fazla ilgiyi üzerine çekti.

Kilisenin yenilenmesinden sonra Türk hükümeti uzun süre kilisenin kubbesine haç koymayı reddetti, ancak sonunda tüm dünyadaki Ermenilerin bir protesto organize etmesi nedeniyle vazgeçti ve Surp Haç Ermeni Kilisesi müze olarak hizmet vermeye başladı ancak Türk yetkililer burada yılda bir kez ayin yapılmasına izin veriyor.

"Armenpress"e göre bu yılki ayinle ilgili güvenlik önlemleri eşi benzeri görülmemişti. Ermenistan'dan gelenlere otellerden Türk özel servis temsilcileri refakat ederken, onlarca polis de yerel aşırıcı Türkler veya Azerbaycanlılardan kaynaklanabilecek olası sıkıntıları önlemek amacıyla adada yoğun devriye görevi gerçekleştirdi. Ayin boyunca bir polis helikopteri adanın üzerinde devriye geziyordu. 

Şans eseri herhangi bir olay yaşanmadı ve ayin normal bir şekilde devam etti. Ayine sadece Ermeniler değil, farklı ülkelerden çok sayıda turistin yanı sıra yerel Kürt ve Türkler de katıldı. O kadar çok insan toplandı ki, ayin önce kilisenin içinde başladı, ardından aynı ritüelle kilise avlusunda devam etti ve katılımcılar büyük memnuniyet duydu.

Ayinin ardından "Armenpress"e verdiği özel röportajda Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Başpiskopos Maşalyan Hazretleri şunları söyledi. "Surp Haç Kilisesi'nde ayin yapmak bizim için büyük bir avantaj ve tekel. Burası bin yüz yıllık geçmişi olan manevi ve kültürel bir varlıktır ve şu anda müze olmasına rağmen özel bir ayrıcalık sayesinde burada yılda bir kez kutsal ayin düzenlenmektedir. Tanrı'ya şükür böyle bir imkanımız var. Surp Haç, tüm Doğu Anadolu'da kubbesinde haç bulunan tek kilisedir, bu da başlı başına büyük bir tanıklıktır."

Patrik Maşalyan, ister memur ister hacı olsun, insanların farklı duygulara sahip olduğunu ve din adamları için günün gerçekten muhteşem olduğunu kaydetti. Akhtamar Adası'nı her yıl yaklaşık 1 milyon kişinin ziyaret ettiğini bildirdi.

"İnsanlar sustuğunda taşlar konuşur. Adada olmamız, tüm Ermenilerin iyiliği için uzun zamandır beklenen ayini kutladığımız ve orada bulunanlarla atalarımız arasında manevi bir bağ kurduğumuz kilisenin iyi korunmasına engel olmadı. Her zaman dualarımızda andığımız onların bereketi üzerimizdedir ve ayin de tüm Ermenilere büyük bir lütuf getirir" dedi.

Kutsal Haç'ta ayinlerin daha sık kılınması için neler yapıldığı sorusuna ilişkin Patrik, Van ve çevre yerleşimlerde Hıristiyan Ermenilerin çok fazla yaşamadığını kaydetti. Ayrıca kilise müze statüsünde olduğundan uluslararası kurumların da özel bakımı altındadır ve düzenli işleyen bir tapınak olarak algılanmamaktadır. Patrik, şimdilik bir defaya mahsus ayin yapılmasının yeterli olduğunu söyledi.

Türkiye topraklarında çok sayıda terk edilmiş ve harap durumdaki Ermeni kilisesinden bahseden Başepiskopos Maşalyan, İstanbul Patrikhanesi'nin bu binaları himayesine alma hakkının bulunmadığını, hükümetin imkanı varsa bir takım restorasyon çalışmaları yürüttüğünü vurguladı. Ona göre eski kiliselerin yenilenmesi yeni manastır inşasından daha pahalı, dolayısıyla bu konuda Türkiye ve Ermenistan'ın ortak çabaları gerekiyor.

Görüşmenin ardından Patrik, dışarıda kendisini bekleyen çok sayıda hacıya katıldı ve doğrudan onlarla konuşarak orada bulunanlara dualarını iletti. Bu arada, en aktif yurttaşlarımızdan biri, Artamet sakini Gayane Gevorgyan'dır, kutsal ayin onun için gerçekten tarif edilemez bir olaydır ve her zaman gizlenmemiş bir heyecanla bekler. Surpl Haç'ın yeniden açılmasından bu yana kilisenin çevresinin iyileştirilmesinde aktif olarak yer almış ve bu amaçla Türkiye Turizm Bakanlığı ile sürekli temas halindedir. Gayane, Akhtamar Adası'na giderken Türkiye'nin ve Ermenistan'ın farklı bölgelerinden gelen hemşerilerine her zaman büyük bir heyecanla eşlik ediyor. Topluluğun faaliyetlerine yeni bir sorumluluk kazandırmak için bir sivil toplum kuruluşu kurmaya hazırlanıyor.

Ermenistan'dan gelenler arasında ünlü aydın, şair Husik Ara da vardı. Anne tarafından dedesi Van ilinin Ağbak ilçesinden olduğu için Van doğumludur, bir zamanlar kendilerini savuna savaşlarına katılmış, savaşta şehit olan babasını ve kardeşlerini kaybetmiştir.

"Burada kendimi yabancı hissetmiyorum, belki kanın ya da genlerin çağrısıdır, yerel halkın turist olduğu izlenimine kapılıyorum ve sanki sonsuza kadar yaşamış gibi olduğum ve çok yakın hissettiğim bir çatı altındayım. Etnosumuz bizzat Van'da oluştu. Göl, Ararat ruhumuzun ayrılmaz bir parçasıdır, her birimizin içindedir. Ve ayin genel olarak tarif edilemez duygulara neden oldu. Uzun zamandır beklenen tören harika kilisenin kemerleri altında gerçekleşti, ben de cemaate katıldım ve sadakaların tadına baktım.

Şair, bu günlerde Batı Ermenistan'ın tarihi yerlerini ziyaret ederek, Akhtamar adasında yılda bir kez kutlanan kutsal ayinleri özetleyen, yakında yeni eserlerin doğacağı notlar aldığını söyledi.